Terugblik op het veldsymposium: natuur op één
De belangrijkste inzichten na een middag vol inspiratie binnen en buiten.
Vlak voor de zomer kwamen we samen voor een middag vol inzichten, ontmoetingen en praktijkvoorbeelden. Nu de vakanties al weer lang en breed achter de rug zijn en we weer volop zijn ondergedompeld in het dagelijkse werk, blikken we terug op het veldsymposium. Ook zetten we de meest opvallende en waardevolle inzichten voor je op een rij.
Utrechts Landschap werkt vanuit de gedachte dat natuur onmisbaar is, dat natuur leven is. En stelt dat wij natuur zijn. Vanuit dit perspectief zet Utrechts Landschap natuur op één. Maar hoe doe je dit, in een wereld waarin ook andere belangen strijden om aandacht en ruimte?
De natuur als relatie, niet als bezit
Als associate professor aan de Radboud Universiteit is Riyan van den Born gespecialiseerd in de sociaalecologische interactie en de mens-natuurrelatie. Uit haar onderzoek naar de verhouding tussen mens en natuur blijkt dat een groot deel van de Nederlanders vindt dat de mens geen heerser is over de natuur, maar er juist onderdeel van is. Volgens van den Born voelen we ons verbonden met de natuur, willen ervan leren en ervoor zorgen. Deze ‘relationele waarden’ – naast de bekende economische (instrumentele) en ecologische (intrinsieke) waarden – bieden een krachtig aanknopingspunt voor dialoog en samenwerking.
Van den Born riep op om in gesprekken over natuurbeleid niet alleen te focussen op regels en geld, maar juist ook ruimte te maken voor ervaringen, emoties en verbondenheid. Want juist daar ligt een gedeelde motivatie om samen te zorgen voor onze natuur.
Op je gemak de gehele presentatie van Riyan van den Born terugkijken?
Via deze link download je de presentatie.
Veldexcursies
Hoe zet je natuur centraal, maar maak je tegelijkertijd ruimte voor recreatie en beleving? Deze vraag stond centraal tijdens de verschillende veldexcursies. In kleine groepen fietsen we langs drie locaties, waarbij telkens een praktijkvoorbeeld werd uitgelicht.
- Beerschoten – regels, gedrag en draagvlak
Op landgoed Beerschoten ging het gesprek over de impact van honden op kwetsbare natuur, zoals het ven. Utrechts Landschap liet zien hoe zij met duidelijke toegangsregels, gebiedsinrichting en toezicht proberen verstoring en vervuiling te beperken. Het werd duidelijk dat goede communicatie én handhaving essentieel zijn om natuur en recreatie in harmonie te laten samengaan.
- Panbos en Vliegbasis Soesterberg – zonering als sleutel
In het Panbos zagen we hoe in overleg met Beschermers, bezoekers en omwonenden een nieuwe padenstructuur is ontwikkeld. Door het aantal paden te verminderen en rustgebieden in te stellen, ontstaat ruimte voor zowel natuur als recreatie. De provincie gaf aan deze aanpak te willen opschalen naar de hele Utrechtse Heuvelrug.
Op Park Vliegbasis Soesterberg werd duidelijk hoe kwetsbare natuur en recreatie elkaar kunnen versterken, mits goed afgestemd. Zo is de landingsbaan tijdens het broedseizoen afgesloten om de broedende veldleeuwerik te beschermen. Buiten die periode is het gebied juist open voor wandelaars en fietsers. Een mooi voorbeeld van hoe tijdelijke aanpassingen grote impact kunnen hebben op biodiversiteit.
Vier essentiële inzichten
De middag werd afgesloten met een gezamenlijke reflectie. Wat nemen we mee?
- We zijn allemaal onderdeel van de natuur. Dat besef vraagt om verantwoordelijkheid en zorg.
- Natuur en recreatie kunnen vaak samengaan, mits we duidelijke keuzes maken en grenzen respecteren.
- De ruimte voor recreatie is op veel plekken al maximaal benut. Meer ruimte voor mensen vraagt dus ook om meer natuur.
- Samenwerking is essentieel. Geen enkele organisatie kan dit alleen. Alleen samen – over grenzen van functies, grondgebieden en organisaties heen – kunnen we zorgen dat de natuur op één komt te staan.
Met dank aan alle deelnemers en sprekers kijken we terug op een waardevolle middag. De ervaringen die we afgelopen zomer uitwisselden en de inzichten die we hebben opgedaan, zijn waardevolle toevoegingen voor ons gezamenlijke doel: de natuur op één.