Eikenprocessierups

De laatste jaren hebben we in Nederland in toenemende mate last van de eikenprocessierups, ook in de bossen van Utrechts Landschap. De brandharen van de rups kunnen flinke irritatie aan huid en luchtwegen veroorzaken.

De toename van het aantal eikenprocessierupsen wordt veroorzaakt door het veranderende klimaat en doordat er steeds minder natuurlijke vijanden aanwezig zijn.

De rups

De eikenprocessierups is de rups van een nachtvlinder. In de maanden mei, juni en juli zijn ze op veel eikenbomen te vinden. Bij contact veroorzaken de microscopisch kleine brandharen van de rups huiduitslag, zwellingen, jeuk, irritatie aan de ogen of luchtwegen. Omdat de haren zich ook via de wind verspreiden, kun je er ook mee in contact komen als je in de buurt bent.

Foto: Violet Middelman en Remco Vos

Overlast eikenprocessierups

Vanaf ongeveer mei krijgen de eerste rupsen hun irriterende brandharen. Irritatie ontstaat niet alleen door fysieke aanraking, maar ook door het meedragen van de haren met de wind. Utrechts Landschap adviseert om, bij waarneming van een nest, uit de buurt van de nesten te blijven.

Bestrijding met natuurlijke vijanden

Utrechts Landschap ziet de eikenprocessierups, net als alle rupsen, als onderdeel van het ecosysteem en is daarom terughoudend in de bestrijding ervan. De eikenprocessierups staat op het menu van diverse vogels en insecten. Als we de rupsen bestrijden, bestrijden we ook het voedsel van deze vogels en insecten. Door in onze natuurgebieden de omstandigheden voor de vogels en insecten te verbeteren, bestrijden we de rups met zijn eigen natuurlijke vijanden. Zo planten we inheemse struiken aan, zorgen we voor meer nestgelegenheid en we passen ons maaibeheer aan.

Ingrijpen bij overlast

Plekken waar mogelijk overlast ontstaat houden we nauwlettend in de gaten. We hangen linten op en plaatsen waarschuwingsbordjes. Alleen bij ernstige overlast op locaties waar veel mensen komen, laten we de nesten verwijderen door een gespecialiseerd bedrijf.

Voorkom klachten

Om klachten te voorkomen is het belangrijk om uit de buurt te blijven van een eik met nesten. Verder helpt het om kleding met lange mouwen en pijpen te dragen. Brandharen worden ook in de lucht en met de wind verspreid, dus hou er rekening mee dat op dagen met stevige wind het risico op irritatie extra groot is. Let er ook op dat je hond uit de buurt van besmette eiken blijft.

Eerste hulp bij klachten

Heb je toch contact gehad met de eikenprocessierups? Spoel je huid dan goed af met lauw water of strip je huid met plakband. Het is raadzaam om je kleren op 60 graden te wassen met water en zeep. Tegen de jeuk kun je een crème gebruiken. Neem bij ernstige klachten contact op met de huisarts.

Help mee de eikenprocessierups te bestrijden

Je kunt zelf bijdragen aan de bestrijding van de eikenprocessierups door de biodiversiteit in je eigen omgeving te vergroten. Het helpt om:

  • in je tuin inheemse en biologisch geteelde bloemen en struiken aan te planten
  • geen bestrijdingsmiddelen te gebruiken
  • nestkastjes voor vogels op te hangen of een insectenhotel te plaatsen
  • stapels dood hout en takkenrillen te maken
  • minder te maaien of gedeeltelijk te maaien
Eikenprocessierups

Rupsen in gebieden Utrechts Landschap melden?

Kom je in de gebieden van Utrechts Landschap langs een wandel- of fietspad een eik tegen met eikenprocessierupsen waar nog geen waarschuwingslint hangt? Dan kun je dat aan ons melden. Geef daarbij duidelijk de locatie aan.

Meer informatie

Meer informatie over de eikenprocessierups is te vinden op https://processierups.nu/