16. Landingsbaan

De hoofdstart- en landingsbaan is in 1940 door de Duitsers aangelegd. Kort na de opening als NAVO-basis in 1951 is de baan verlengd.

Het ‘breedste fietspad van Nederland’ is een zee van asfaltbeton in een omgeving vol zeldzame natuur. Dat komt onder meer door de aanwezigheid van schraal grasland. Op veel plekken in Nederland is deze begroeiing verdwenen. Op de vliegbasis is het gebleven, juist vanwege de aanwezigheid van militairen. Meer dan een paar keer per jaar kort maaien is immers nooit nodig geweest en bemesting al helemaal niet. Dat zijn ideale omstandigheden voor schraal grasland. De bodem blijft voedselarm en het gebied groeit niet dicht. Utrecht Landschap werkt er hard aan om dit voor de toekomst te behouden.

Hoe lawaaierig een vliegbasis dus ook mag lijken, voor de flora en fauna is dit landschap jarenlang een oase van rust geweest. In diezelfde periode is dit hele terrein ontoegankelijk voor publiek en dus vol geheimen. Op officiële landkaarten staat uit veiligheidsoverwegingen nooit een landingsbaan, maar een fictief heidegebied. Daarbij moet Defensie ongetwijfeld hebben beseft dat de Sovjets allang beschikken over gedetailleerde satellietbeelden van heel West-Europa.

Met een lengte van 3077 meter heeft Soesterberg de langste militaire baan van Nederland. Tijdens het broedseizoen van 15 maart tot en met 15 augustus is de baan gesloten, maar daarbuiten mag je er overheen fietsen. Een bijzondere ervaring, zeker als het waait en regent… Mocht je je trouwens afvragen waarom fietsen de ene kant op altijd makkelijker gaat dan de andere kant op: je overbrugt ongemerkt een hoogteverschil van liefst 15 meter.

De startbaan in gebruik in 1980 (foto: Gerben Tornij)