Landgoed de Paltz

Prachtig landgoed

Landgoed De Paltz is een prachtig landgoed dat in 1876 werd ontworpen door de landschapsarchitecten Copijn en Springer. Het terrein van circa 80 hectare bestaat uit beukenlanen, zichtassen, waterpartijen, een statige villa, een koetshuis en een herderswoning.

mos

Groene schakel

Landgoed De Paltz is sinds 1 juli 2011 in eigendom en beheer van Utrechts Landschap. Het landgoed ligt in de gemeente Soest, tussen Soestduinen en Soesterberg.

De particulieren die in de loop der jaren eigenaar zijn geweest, hebben hun signatuur nagelaten. Dit maakt van De Paltz een afwisselend landgoed met verrassende details. Het landgoed ligt midden in het hart van de Utrechtse Heuvelrug. Door de aankoop is het landgoed als groene schakel voor de Utrechtse natuur veiliggesteld. Landgoed De Paltz grenst aan de voormalige Vliegbasis Soesterberg.

Uil bij kluizenaarsgrot De Paltz

Zandafgraving

Op de grens ligt een zandafgraving. De afgraving is in de 20ste eeuw ontstaan. De houthandelaren gebroeders Van der Krol hebben in 1922 het landgoed gekocht. Zij legden productiebossen ten behoeve van de mijnbouw aan en gebruikten delen van het landgoed als zandafgraving. In deze afgraving ontwikkelde zich eerst een warm en droog heidelandschap, dat in de loop der jaren overgroeid is met bos. Het is de bedoeling om deze oude zandafgraving weer open te maken. Daarmee worden warmteminnende planten en dieren geholpen en wordt het contrast tussen het ontworpen park en de zandafgraving weer beter zichtbaar.

De heer E.S. Raatjes

In 1984 werd het landgoed gekocht door de heer E.S. Raatjes. Hij maakte een begin met de restauratie van het landschapspark en voegde ook weer eigen elementen toe. Een aantal van deze nieuwe elementen wordt behouden, zoals de waterval bij het herdershuis. Voor de verdere restauratie van het park is een ontwerp gemaakt door landschapsarchitect Michael van Gessel. De hoofdstructuur van lanen en open ruimtes wordt in dat plan weer goed zichtbaar.

Kluizenaarsgrot de Paltz

Doolhof met kluizenaarsgrot

Eind 19de eeuw is op het landgoed een doolhof met kluizenaarsgrot aangelegd, in opdracht van de toenmalige eigenaar Louis Rutgers van Rozenburg. Samen vormen ze een zogeheten folly. In de 18de en 19de eeuw werden er in landschapsparken wel vaker folly’s gebouwd: gebouwtjes of objecten ter verfraaiing, ter verwondering, ter vermaak en soms ter overdenking. Utrechts Landschap heeft samen met een groep enthousiaste vrijwilligers de kluizenaarsgrot in 2016 gerestaureerd en in 2017 is het doolhof opnieuw ingeplant.

De kluizenaarsgrot is gemaakt van sintels en keien. In de grot zit een stenen kluizenaar met een opengeslagen boek waarin de Latijnse spreuk Sic traject gloria et monde staat. Bedoeld wordt waarschijnlijk Sic transit gloria mundi, oftewel: Zo vergaat de glorie van de wereld. Het doolhof is gemaakt van beukenhagen. Ze zijn bewust laag, zodat de kluizenaarsgrot van een afstand te zien blijft. Als je de kluizenaarsgrot wilt bezoeken, zul je eerst de weg door het doolhof moeten vinden.

Praktische informatie

  • Ingang

    Parkeren bij het Nationaal Militair Museum, Verlengde Paltzerweg 1, 3768 MX Soest. De toegangshekken aan weerszijden van de hoofdlaan zijn voor bezoekers geopend van 8:00 uur tot 18:00 uur.

  • Honden

    Honden verboden.

  • Boswachter

    Hans Peter Reinders