Opgericht in 1927

Wie behoudt het provinciaal natuurschoon? Die vraag houdt de gemoederen van veel mensen bezig, zo rond de jaren twintig van de vorige eeuw. Er worden steeds meer wegen aangelegd, zeker in de provincie Utrecht. Bossen dreigen verkocht en bebouwd te worden.

Natuurmonumenten ziet hoeveel prachtige natuur er te vinden is in de provincies, maar kan als landelijke organisatie de teloorgang niet voorkomen. Daar heeft zij niet voldoende capaciteit voor. Zij ziet ‘met groeiende benauwenis de ontluistering van ons land voorwaarts schrijden’.

Net als de ANWB, die ‘met stijgende angst meer en meer landgoederen, bosschen, mooie lanen en houtopstanden en andere natuurmonumenten ziet verbrokkelen en verdwijnen’.

De Commissaris der Koningin in Utrecht, Herman Theodoor s’Jacob, zit ermee in zijn maag. Hij weet dat hij niet de enige is die zich zorgen maakt om de natuur in de provincie. Hij weet ook dat jonkheer Willem Hendrik de Beaufort uit Woudenberg, grootgrondbezitter en gedreven natuurbeschermer, een actiegroep heeft opgericht: Provinciaal Utrechts Comité voor Natuurbehoud. Het is hoog tijd om de handen ineen te slaan.

In 1926 schrijft de Utrechtse wethouder De Waal Malefijt een brief aan s’Jacob. De Ridderoordse Bossen bij Bilthoven dreigen verkocht te worden aan een combinatie van bouwspeculanten. Er moet nú actie worden ondernomen.

In het provinciehuis wordt een vergadering georganiseerd, waar behalve P.G. van Tienhoven, vice-voorzitter van Natuurmonumenten, ook de directeur van Staatsbosbeheer, de burgemeester van Amersfoort, de bovengenoemde Utrechtse wethouder en jonkheer De Beaufort aanwezig zijn. Het wordt een historische vergadering, waarin besloten wordt om een stichting op te richten tot bescherming van het provinciale natuurschoon.

Op 9 maart 1927 passeert de oprichtingsakte van Stichting Het Utrechts Landschap. De stichting heeft als doel om ‘te behouden wat nog te behouden is en zoo mogeljik te bevorderen dat nieuwe schoonheid geschapen worde’.  Nog in het jaar van oprichting wordt het Lockhorsterbos bij Amersfoort aangekocht. Het Ridderoordse Bos wordt uiteindelijk in 1931 veilig gesteld.

842413/Het Utrechts Archief

Foto: Commissaris der Koningin Herman Theodoor s’Jacob