Ringwalburg

Over het ontstaan en de functie van de ringwalburg bestaan al eeuwenlang allerlei speculaties en theorieën. Daarom is het vreemd dat er pas in 2001 gedegen archeologisch onderzoek heeft plaatsgevonden. De resultaten van dit onderzoek waren in iedere geval duidelijk: de wallen en grachten van de ringwalburg dateren uit de zevende en achtste eeuw met latere aanpassingen tussen de elfde en dertiende eeuw.

De ringwalburg bestaat uit een half cirkelvormig terrein dat aan de zuidzijde wordt begrensd door de steilrand van de Heimenberg. Aan de andere zijde wordt de ruimte beschermd door een hoge aarden ringvormige wal, een droge gracht, een tweede, lagere wal met buitengracht en een buitenwal. Wie de burg heeft gebouwd is gehuld in de nevelen van de geschiedenis maar het strategische nut is overduidelijk: vanaf de Heimenberg had je een geweldig zicht op de rivier en de gebieden aan de overzijde van de rivier. De ringwalburg kan ook als versterkte vluchtplaats zijn gebruikt.

Koningstafel

Al eeuwenlang komen mensen naar de Heimenberg, zoals de Grebbeberg voorheen werd genoemd.

Prent uit 1660 Anthonie van Bossom, Metropolian Museum New York

Het verhaal gaat dat Frederik V aan de Koningstafel zijn jagersmaal liet opdienen na een jachtpartij op de Heimenberg. Hij wilde waarschijnlijk indruk maken op zijn gasten, want het uitzicht vanaf deze plek is adembenemend!

Blauwe Kamer onder water, gezien vanaf de Koningstafel

Frederik V – kleinzoon van Willem van Oranje Frederik V – kleinzoon van Willem  van Oranje – was keurvorst van de Palts, een vorstendom in het huidige Duitsland. In 1619 werd hij tevens koning van Bohemen. Al in 1620 werd hij daar verdreven en vluchtte hij met zijn gezin naar de Nederlanden. Hier verbleef hij onder andere in zijn paleis in Rhenen. Omdat Frederik V slechts één winter koning was, werd hij spottend de ‘winterkoning’ genoemd.

Al op een topografische kaart uit de zeventiende eeuw staat de ‘Coninxtafel’ vermeld. Blijkbaar was het toen al een bekend punt in de omgeving. Op een prent uit dezelfde tijd bestaat de Koningstafel uit een bakstenen sokkel met een zeshoekige hardstenen plaat. Later is deze versie van Koningstafel vervangen door een exemplaar gemaakt van misbaksels van steenfabriek de Blauwe Kamer. In 2021 heeft Utrechts Landschap de koningstafel gereconstrueerd naar het zeventiende eeuwse voorbeeld.

Prent Koningstafel uit ca.1828 Michel Mourot, Het Utrechts Archief