Oude reuzen voor het voetlicht

Dankzij het project Bomenrijkdom zijn er duizenden nieuwe bomen geplant in onze natuurgebieden. Dat is prachtig natuurlijk! Maar onze historische bomen spelen ook een belangrijke rol. Eeuwenoud zijn ze en dus vol verhalen. Terwijl de geschiedenis aan ze voorbij trekt, worden de bomen er zelf onderdeel van. Tijd om een aantal reuzen uit te lichten!

Zomereik in grasland, Houdringe.
Magnifiek op Landgoed Houdringe. Joris Hellevoort

Magnifiek – Zomereik op Landgoed Houdringe
De ideale boom bestaat niet. En elke boom is anders. En toch staat op Landgoed Houdringe een eik die voldoet aan alle kenmerken: een dikke knoestige stam, een fraaie kroon en hier en daar wat dood hout. Deze boom is magnifiek!

Sprookjesboom Panbos.
Grove den in het Panbos. Joris Hellevoort

Wonderboom – Grove den in het Panbos
Als een ware overlever staat deze boom op de zandvlakte van de Grote Sahara in het Panbos. Jaar in jaar uit wordt hij belaagd door weer en wind. Langzaam verdwijnt het zand rond zijn wortels. Terwijl de wortels steeds dieper graven op zoek naar voedsel en vocht, is er al drie meter van het wortelstelsel bovengronds komen te liggen. Een wonderlijk fenomeen.

Douglasspar Gijs pinetum Birkhoven
Douglasspar Gijs pinetum Birkhoven. Gijs van Barlingen

Gijs – Douglasspar in Birkhoven
Gijs is dik en groot en nog maar een baby vergeleken met z’n verre oudooms en -tantes uit Amerika. In Pinetum Birkhoven bij Amersfoort is hij wel de snelste groeier gebleken. In negentig jaar tijd heeft hij een omtrek bereikt van vier meter. Lekker doorgroeien maar!

Lindes op de Grebbeberg.
Groepje lindes op de Grebbeberg.

Dames op leeftijd, hoog verheven – Groepje lindes op de Grebbeberg
De Grebbeberg in Rhenen is een begrip. Het was een belangrijk strategisch punt in de Nederlandse verdediging. De heuvel bood een uitstekend uitzicht op de omliggende gebieden en vormde een cruciaal onderdeel van de Nederlandse verdedigingslinie langs de rivieren. Wat velen niet weten is dat hier bij de Koningstafel na de Tweede Wereldoorlog lindes zijn geplant. Deze dames (lindes zijn in spreektaal vrouwelijk) kijken vanuit grote hoogte neer op onze machtige rivier de Nederrijn.

Zwarte populier Blauwe kamer
Zwarte populier Blauwe Kamer.

Gevallen populier – Blauwe Kamer
Geen reus, wel een bijzonder geval. In de Blauwe Kamer bij Wageningen staat een bijzonder groepje zwarte populieren. Deze boomsoort verspreidt zich met zaad dat maar enkele dagen kiemkrachtig is en het stijgen en dalen van de rivier nodig heeft om op de juiste plek te komen. Alleen op modderige, open oevers kan het snel genoeg ontkiemen. Zulke plekken zijn er steeds minder door getemde rivieren en keurig opgeruimde oevers. Natuurlijke verjonging komt dus nog maar weinig voor. Als een populier omvalt, kunnen zijtakken omhoog groeien en zo een nieuwe boom vormen. Dit groepje bomen is, inclusief de omgevallen boom, ongeveer dertig jaar oud.

Beuken in de herfst op Stameren
Beuken in de herfst op Stameren.

Samen staan we sterk – Groepje beuken op Stameren
Boven op de Utrechtse Heuvelrug, in een landschap van zand, heide en pijnbomen, doemt een groepje beuken op. Het groepje is omringd door verwilderde rododendronstruiken. Ze zijn meer dan honderd jaar geleden geplant, gelijktijdig met de bouw van Huize Stameren. Nu lijkt het wel een vluchtplaats om te kunnen schuilen voor de elementen. Regen of zon; onder beuken is het altijd goed toeven.

Leugenbankje Amerongse Bovenpolder
Leugenbankje in de Amerongse Bovenpolder.

Leugenboom – Zomereik in de Amerongse Bovenpolder
Onder aan de Utrechtse Heuvelrug in Amerongen staat een eik van formaat. Vijf meter in omtrek en meer dan dertig meter hoog. Onder deze kanjer staat een leugenbankje. Dorpsgenoten vertellen elkaar hier hun (sterke) verhalen en blijven op de hoogte van de laatste roddels, turend over de Amerongse Bovenpolder. Hoeveel zou deze boom al gehoord hebben?

Bomenrijkdom gaat door
Om bossen en landgoederen in Utrecht gezond te houden, is het planten van nieuwe bomen essentieel. Je kunt daar nog steeds aan bijdragen. Zo maken we Utrecht samen groener en gezonder! Kijk op deze pagina om te kijken hoe jij de Utrechtse natuur kunt helpen.